Wachten in Zuid-Soedan. Het vergt een overgave die Soedanezen vooralsnog beter beheersen dan ik. Wij wachten in het warme voorpoortaal van de deputy governor van Upper Nile. Een wachtruimte waarin met moeite een bureau dwars kan staan. Verder wachten er nog drie Soedanezen. Op een trap naar boven zit een modieus geklede vrouw. Met enige regelmaat komen nieuwe mensen hun opwachting maken. Iedereen praat ontspannen met iedereen.
Naast de deur van de werkkamer van de deputy governor zit zijn bewaker. Zijn onbestemde blik houdt het midden tussen waakzaam en slaperig. Achteloos ligt een pistoolmitrailleur op zijn schoot. Zijn vinger spant steeds de trekker een beetje aan. Ongewild volg ik met mijn ogen de baan van de kogels die door de wachtruimte ketsen. En dan zwaait de deur open. Bezoekers worden uitgelaten en wij naar binnen gewenkt.
Verzoening en ontwapening. Dat zouden de prioriteiten zijn geweest in Upper Nile State. Maar nu eisen spanningen aan de grens tussen Soedan en Zuid-Soedan alle aandacht van de deputy governor op. De luchtmacht van Soedan bombardeerde op 10 november het vluchtelingenkamp Ida dat op Zuid-Soedanees grondgebied ligt. Soedan ontkende in alle toonaarden. Maar de VN onderzocht de zaak en bevestigde dat een witte Antonov van de Soedanese Luchtmacht vijf bommen heeft afgeworpen. Vier ervan ontploften vlakbij het schooltje in het kamp dat is volgestroomd met mensen die het geweld in Soedan zijn ontvlucht. Volgens onbevestigde berichten zouden er 12 doden zijn gevallen.
Het bombardement is een regelrechte oorlogsverklaring. Maar op oorlog zit Zuid-Soedan niet te wachten. De jongste natiestaat in de wereld heeft al meer dan voldoende problemen. De deputy governor hoopt dat UNMISS, de nieuwe VN-missie in Zuid-Soedan, een oorlog met Soedan zal voorkomen.
De nieuwe VN-missie moet de fragiele vrede in Zuid-Soedan consolideren. Een zeer ambitieuze taak, daarover zijn alle analisten het eens. Ik kan mij niet voorstellen dat de deputy governor werkelijk hoopt op tussenkomst van de 7.000 VN-militairen. Internationale presentie zorgt er in elk geval voor dat de wereld ons niet vergeet en niet kan wegkijken, zegt onze gastheer nuchter.
Het blijft afwachten of er oorlog komt. Optimisten vertellen me dat beide landen geen belang hebben bij een nieuwe oorlog. Realisten zeggen dat één vonk genoeg is voor een nieuwe oorlog. Als dat zo is, kunnen we wachten op een nieuwe oorlog. Ik moet denken aan een vinger die de trekker steeds verder spant.
Hoopvol is de internationale presentie en uitzicht op UNMISS
Zeker, UNMISS is van belang voor de consolidatie van vrede, voor de preventie van conflicten. Er ligt wel een enorme uitdaging om er voor te zorgen dat UNMISS daadwerkelijk aansluiting zoekt bij lokale processen en lokale kennis. Dank voor uw reactie!