In Syrië zijn de strijdende partijen te zwak om te winnen en te sterk om te verliezen. Dat is slecht nieuws voor de burgers. Want in Syrië is er geen burgeroorlog gaande maar een oorlog tegen burgers.
Voor een militaire interventie die burgers beschermt ontbreekt het vooralsnog aan alles dat daarvoor noodzakelijk is. Geen politieke consensus, geen VN-machtiging, geen haalbaar plan en geen militairen. Dan resten er nog twee opties. Doormodderen of politieke diplomatie.
Doormodderen is wat er nu gebeurd. En dat is geen goed plan. Doormodderen is humanitair onverdraaglijk. Het laten voortduren van ernstige misdrijven, waaronder oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, is moreel laakbaar. Het tast de geloofwaardigheid van internationale politiek aan.
Doormodderen is ook politiek onverstandig. Het leidt onvermijdelijk tot verdere destabilisering van de regio en internationalisering van het conflict. Wij zien dat nu al gebeuren aan de Turkse grens, in Libanon.
Doormodderen is bovendien gevaarlijk omdat voortdurende chaos militante islamisten in de kaart speelt. Nu al vrezen de Verenigde Staten dat wapens die via enkele Golfstaten Syrië bereiken vooral in handen komen van extremisten. Doormodderen leidt tot een oorlog bij volmacht, tot schimmige wapendeals en smerige interventies die doen denken aan de Koude Oorlog.
Als een militaire interventie die burgers beschermt, als doormodderen geen opties zijn, wat dan? Dan is het de hoogste tijd een beroep te doen op de diplomatie. Dat is geen rustiek tijdverdrijf maar hoogste noodzaak. Er kan alleen een politieke oplossing voor Syrië komen als we bereid zijn ons in te zetten voor een smerige vrede. Smerig omdat Assad voorlopig een goed heenkomen moet krijgen. Smerig omdat de belangen van Rusland veilig gesteld moeten worden. Smerig omdat de Syrische oppositie gedwongen moet worden compromissen te sluiten. Maar smerige vrede is nog altijd beter dan voortzetting van een smerige oorlog zonder einde.
Het is de hoogste tijd voor een Europees diplomatiek offensief dat VN-gezant Lakhdar Brahimi ondersteunt. Want het volstaat niet langer Assad te veroordelen, sancties af te kondigen en te preluderen op erkenning van het Syrische verzet. Een Nobelprijswinnaar voor de vrede moet beseffen dat het nu tijd is voor het bouwen van bruggen. Niet in Syrië, maar eerst in Moskou en Ankara. Alleen met hun steun komt er uitzicht op een eerste stap: een staakt het vuren. Dat biedt ook het geweldloos verzet in Syrië ruimte om zicht opnieuw te manifesteren.
En Nederland? Minister Rosenthal kan één van zijn topdiplomaten benoemen als ambassadeur in bijzondere dienst. Volgend jaar vieren we 400 jaar diplomatieke relaties tussen Nederland en Rusland. Een mooie aanleiding om Rusland te engageren voor een smerige vrede in Syrië.
Vreemd om op een blog van het IKV te lezen dat compromissen sluiten smerig is. Mijns inziens komt vrede altijd voort uit compromissen.
Je hebt helemaal gelijk, onderhandelen over vrede vergt compromissen. Het sluiten van compromissen is niet smerig maar het resultaat is soms een “ugly peace”.
Dat is moeilijk te accepteren, zeker voor de mensen die zich met gevaar voor eigen leven inzetten voor een rechtvaardige vrede. Maar soms is een “ugly peace” het hoogst haalbare, het minste kwaad.
Ik wil in mijn blog vooral benadrukken dat het tijd is voor diplomatie. De steun van landen als Rusland aan Assad is afkeurenswaardig. Zeker. Toch is er zonder de steun van Rusland geen onderhandelde aftocht van Assad, geen vrede voor Syrië mogelijk. Dat is althans mijn beeld van de situatie nu. Het zoeken naar een uitweg in Syrië confronteert ons met vele dilemma’s. Ook IKV Pax Christi ontkomt daar niet aan. En eerlijk gezegd worstelen we daar dagelijks mee.
Ik begrijp u toch niet helemaal. Het is duidelijk dat er miljoenen Syriërs zijn die de Assad prefereren boven de rebellen. Bedoelt u dat die wat u betreft eigenlijk geen invloed op de toekomst van Syrië zouden mogen hebben omdat u de manier van oorlog voeren van Assad (die overigens een mildere versie is van wat de Amerikanen in Fallujah deden) afkeurt.