“Dezelfde avond weer die schapewollen draden aan de hemel. Hadden ze ons vergeten daarbuiten, daarboven.”
Het beeld is van Gerhard Durlacher. Hij staat grauw van uitputting op de appelplaats van Auschwitz. Maar dan overstemt ritmisch gezoem in de lucht het geschreeuw van de kapo’s. Honderden paren ogen kijken omhoog. Ze zien “de witte schapewollen draden die door bijna onzichtbare metalen vlekjes over het lichte blauw van de hemel worden getrokken.” De geallieerde bommenwerpers hebben echter niet de verbrandingsovens als doelwit maar verderop gelegen olieraffinaderijen. “Hadden ze ons vergeten daarbuiten, daarboven?”
Niets is met Auschwitz te vergelijken. Maar zou de Syrische bevolking een soortgelijk gevoel kennen? Een gevoel van verlatenheid. Een gevoel dat de wereld min of meer discreet wegkijkt of onbewogen toekijkt. Zien de Syrische opstandelingen ook strepen aan de hemel die duidelijk maken dat de internationale gemeenschap andere prioriteiten heeft?
De machteloosheid van de internationale gemeenschap weerhoudt de Syrische activisten niet van hun verzet. Het is indrukwekkend dat over het gehele land verspreid honderden ongewapende burgercomités volharden in hun verzet. Ondanks bruut geweld blijven vele mensen geloven in de kracht van geweldloos protest.
De machteloosheid van de internationale gemeenschap weerhoudt de geweldloze activisten in Syrië ook niet een beroep te doen op onze solidariteit. “If you do not help us, we will be killed”. Een Syrische jongen, een kind nog , grauw van uitputting, houdt ons deze tekst voor. Maar hoe kunnen we helpen? En wat moet de politiek doen?
Minister Rosenthal gaat volgende week naar een internationale conferentie over Syrië. Dit zou ik hem willen meegeven. Laat de internationale gemeenschap eensgezind een klemmend beroep doen op Rusland en China. Zij kunnen Assad dwingen tot een staakt het vuren, het toelaten van VN-waarnemers en het zoeken naar een politieke uitweg. Laat de internationale gemeenschap ruimhartig steun verlenen aan de Syrische oppositie onder de voorwaarde dat zij zich eensgezind inzetten voor een democratisch Syrië met gelijke rechten voor alle minderheden. Laat de internationale gemeenschap buurlanden als Turkije, Irak, Libanon en Jordanië hulp toezeggen bij het inrichten van safe havens op hun grondgebied. Daar moeten Syrische vluchtelingen veiligheid geboden worden zolang dat nodig is. Daar moet de bescherming van Syrische burgers verzekerd zijn. En laat de internationale gemeenschap de deuren van hun ambassades in Damascus openen voor mensen die voor hun leven vrezen.
Biedt dat garanties op succes? Helaas niet. Maar het is nog altijd beter dan het machteloos speculeren over militair ingrijpen waarvoor binnen de Veiligheidsraad geen steun is. Waarvoor onvoldoende militairen beschikbaar zijn en waarvan niemand de regionale effecten kan overzien.
Van belang lijkt me in elk geval de Syrische bevolking te laten weten dat er miljoenen burgers zijn die hun geweldloze opstand steunen. Hoe kunnen we hen laten weten dat wij hen niet zijn vergeten?
Wat is er mis met de Russische eis dat dan ook de oppositie zijn wapens neer moet leggen? Dat de Amerikanen daar niet aanwilden was één van de redenen waarom de Russen hun veto uitspraken. En het is niet Assad maar de Amerikanen en de door hun georganiseerde en gefinancierde oppositie (SNC) die niet willen onderhandelen.
Ik roep in mijn blog Rosenthal juist op om o.a. Rusland te bewegen zich in te zetten voor een staakt-het-vuren. Assad heeft vele aanbiedingen tot onderhandelen beantwoord met geweld en arrestaties. Toch meen ik dat er gezocht moet blijven worden naar een politieke oplossing. Vandaar ook mijn oproep aan de opstandelingen zich eensgezind in te zetten voor een democratisch Syrië waarin alle minderheden, dus ook zij die nu Assad ondersteunen, zich verzekerd weten van hun mensenrechten.
Oei, oei, oei, Auschwitz te berde brengen en dan de link maken met Syrie. Slaat de discussie dood en demoniseert de vermeende vijand. Komen we binnenkort met termen als genocide, concentratiekampen, massale verkrachtingen e.d.? Framing noemen ze dat, om militaire interventies te verwezenlijken. Genoeg voorbeelden aangaande voormalig Joegoslavie. En IKV Pax Christi deed er toen ook hard aan mee, bij monde van de toenmalige secretaris van het IKV Mient-Jan Faber c.s. Zou je niet verwachten van een kerkelijke instelling.
“Niets is met Auschwitz te vergelijken” staat er letterlijk.
Wel hebben we te maken met zeer ernstige oorlogsmisdaden. Ik heb niet opgeroepen tot militaire interventie. In een eerder blog heb ik militaire interventie “een onverantwoorde en wilde gok” genoemd, zie mijn blog op 11 december. Ik pleit nog steeds voor een politieke oplossing en spreek in mijn blog over “machteloos speculeren over militair ingrijpen (…) waarvoor onvoldoende militairen beschikbaar zijn en waarvan niemand de regionale effecten kan overzien.”
Zo flauw om de hele discussie dood te slaan door te verwijzen naar Auschwitz…
Wanneer er een stuk over Syrië in de media komt zijn mijn oren gespitst. Op een of andere manier komen er rare verhalen over Syrië in de media.
Verhalen die meer geleid worden door emotie dan door enige kennis van de situatie of het gebruik van het boerenverstand. Treurig om te zien dat ook de IKV-voorman zich hieraan schuldig maakt.
Het Syrische volk en de internationale gemeenschap zijn voor mij lege termen.
Het Syrische volk, geeft de indruk dat het een eenheid zou zijn van mensen met allemaal dezelfde denkbeelden. De “internationale gemeenschap” een soort van wereldpolitie, die alle ernstige problemen zou kunnen oplossen. Assad is de verpersoonlijking van het kwaad en het Syrische volk zijn de goeden. Makkelijke denkbeelden uit een goedkoop Holywood scenario.
Gemakshalve wordt maar even vergeten dat dr. Bashar al-Assad ook deel uitmaakt van het Syrische volk. Het regime van Syrië is zeker niet een van de makkelijkste in de wereld. De vader van de huidige president was daar de grondlegger van. Een man die met keiharde hand regeerde en waar de “internationale gemeenschap” niet tegen protesteerde. Deze president maakte ook van enkele steden een ‘parkeerplaats’. Mensen die in die tijd voor het regime van Hafez al-Assad naar Nederland vluchtten kregen hier nauwelijks toegang en werden, om maar eens een andere vergelijking uit de tweede wereldoorlog te gebruiken, weggestuurd als de schepen met gevluchte joden die rond de wereld zwalkten en die overal werden geweigerd en uiteindelijk werden terugestuurd naar nazi-Duitsland.
Met de komst van de zoon (de huidige president) is het Syrische volk een stuk beter af. Kleine veranderingen in het regime op de lange weg van verandering. Vreemd is dat wij hier in het westen vrijwel niets vernemen van al deze veranderingen (zoals het opheffen van de staat van beleg, het systeem opzetten voor meerdere politieke partijen, een nieuwe grondwet en tal van andere veranderingen). Veranderingen die allemaal geïnitieerd zijn door de huidige president Bashar al-Assad, terwijl men in de kranten of in het NOS-journaal beweert dat deze president geen veranderingen wil.
Dat er grote groepen mensen (ook behorend tot het Syrische volk) achter hun president staan krijgen we hier niet te zien. Als de Russische minister van buitenlandse zaken daar op bezoek komt en hij wordt verwelkomd door een grote groep mensen en schoolkinderen, wordt er door het NOS-journaal hier geïnsunieerd dat deze mischien wel daartoe gedwongen waren.
Dat alle demonstranten ongewapend zouden zijn, is onzin. Dat er zo maar een paar duizend militairen zijn omgekomen, is echt niet door ongewapende demonstranten. Let op, ik zeg niet dat alle demonstranten gewapend zijn, maar een deel is zeker bewapend en lokt het geweld van het leger uit.
Dat de ” sluipschutters op de daken” van de regeringstroepen zouden zijn is ook grote onzin. Het wordt maar eens tijd dat er gezegd wordt dat er onder de gewapende bendes van de opstandelingen ook grote groepen criminelen zijn die andersdenkenden terroriseren en het met de menselijkheid en mensenrechten ook niet al te nauw nemen, vaak ook voor eigen gewin.
Zelf heb ik nooit geloofd in iets wat de Arabische Lente zou zijn. Dit is eerder de Arabische Nachtmerrie. Op een of andere manier hebben hier in het vredige westen, altijd een symphatie voor de opstandeling, een te romantisch beeld van de werkelijkheid. Misschien nog een meer romantische terugblik naar de adolecentie, met de posters van Che aan de muur die met een blik naar de verte iets verhevens zag… Deze vorm van romantiek heeft ook Mugabe geen windeieren gelegd.
Syrië veroordelen wij wegens het geweld tegen de vaak gewapende opstandelingen. Tegelijkertijd laten we in ons eigen land rustig iemand die een waxinelichtje naar de Gouden Koets gooit meer dan een jaar in voorarrest zitten en veroordelen hem daarna tot dwangverpleging in een psychiatrische inrichting. Een gewoonte die we kennelijk hebben overgenomen uit de voormalige Sovjet Unie.
Bashar el Assad heeft vanaf het begin van zijn aantreden altijd willen praten met zijn volk over het Syrië van de toekomst. Ook met de oppositie. De oppositie wou toen niet met hem praten en nog steeds niet.
Zeer verbaasd was ik over het optreden van de Arabische Liga, een college waarin landen zitting hebben die ook niet weten wat democratie is (uitgezonderd Irak, dat nu een veilige en stabiele democratie blijkt te zijn) en vanuit een politiek oogpunt op z’n minst even slecht is als Syrië. De pot verwijt de ketel
De “Internationale Gemeenschap” doet er beter aan voor de toekomst van Syrië en zijn bevolking door het voorbeeld van Rusland en China te volgen en alle buitenlandse inmenging te staken.
De “Internationale Gemeenschap” is niet de aangewezen instantie om te bepalen wie de president van Syrië moet wezen, dat kunnen alleen de Syriers zelf zijn. Het bewapenen van de opstandelingen door een aantal dominante leden van de “Internationale Gemeenschap”, is een misdaad tegen de menselijkheid. En het beeld van Syrië wat in het westen gecreeerd wordt, is gewoon een leugen (een leugen van het zelfde type als: Het incident in de golf van Tonkin, Het doden van baby’s in het ziekenhuis van Koeweit door Sadam Hoesein , de “weapons of mass disstruction”, dat Irak nu een “Veilige Stabiele Democratie” is, of met het instellen van “safe havens” , zoals in Sebrenica, enz., enz.).
Ik vind het raar dat landen die de oppositie bewapenen alleen Assad vragen om een staakt het vuren en doorgaan met de bewapening van de oppositie. Bij mijn weten is een staakt het vuren alleen effectief als alle strijdende partijen hier zich aan houden.
Ik ben tegen de oproep die u gaat doen aan onze Minister van Buitenlandse Zaken. Ik vind dat een dergelijke oproep misdadig en leed-verhogend is. Het opblazen van het huidige regime, is het bewust creëren van een nieuw Irak. Hierbij zullen de spanningen in het Midden-oosten alleen maar oplopen. Een dergelijk land aan de grenzen van Israel, ik moet daar niet aan denken.
Geachte heer Gruiters / Beste Jan,
Ik roep u op om aan de Minister van Buitenlandse Zaken te vragen om te stoppen met het steunen van de buitenlandse krachten zich met de interne politiek van Syrië intervenieren. Als boegbeeld van een respectabele vredesbeweging bent u hier eigenlijk toe verplicht.
Marinus Knap
Dank voor uw uitvoerige reactie. IKV Pax Christi werkt al zo’n tien jaar samen met verschillende partners in Syrië en heeft dagelijks contact met mensen in het land. Enige kennis van zaken hebben wij wel, waarmee ik niet wil pretenderen dat wij alles weten. Er is op dit moment sprake van een zeer ernstige situatie waarin mensenrechten vertrapt en oorlogsmisdaden begaan worden. Dat valt moeilijk te ontkennen. Ik pleit in mijn blog voor een staakt-het-vuren en een politieke oplossing, dat veronderstelt ook onderhandelen met en medewerking van Assad. Ik heb een militaire interventie in een eerder blog (11 december) een “onverantwoord en een wilde gok” genoemd.
Ik besef, dat geef ik ook aan in mijn blog, dat er onder de opstandelingen ook gewapende opstandelingen bevinden. De opstand was in de beginfase geweldloos, de opstandelingen waren bereid tot dialoog. Maar Assad heeft daarop enkel met meer geweld en meer arrestaties geantwoord. Desondanks blijft een groot deel van de opstandelingen beseffen dat geweldloos verzet strategisch nog steeds de beste optie is. Ik ben dus ook geen voorstander van het bewapenen van het verzet.
Sektarisch geweld is de nachtmerrie van veel Syriërs. Juist daarom mijn oproep dat het verzet eensgezind moet streven naar een democratisch Syrië waar de mensenrechten van alle minderheden zijn verzekerd. Het is nog niet te laat voor een politieke oplossing. Het Internationale Rode Kruis onderhandelt over een staakt-het-vuren.
Bedankt voor de eerlijke en genuanceerde wijze waarop u uw antwoord heeft gegeven.
Ik denk dat hij het op veel punten eens zijn. De ellende waar in zich grote delen van het Syrische volk zich nu in bevindt is op zijn zachtst gezegd triest. Ik hoop dan ook vurig dat hij snel een eind aan komt. In mijn ogen zou dat het snelst kunnen gebeuren wanneer de buitenlandse bemoeienis met dit land stopt. De Syriërs betalen nu de rekening voor de geopolitiek van anderen.
De boycot die ook door veel landen is ingesteld treft met name ook de Syrische bevolking. Ik hoop niet dat de boycot de humanitaire hulp in de weg zal staan.
Ik vrees dat het de buitenlandse bemoeials helaas nog niet klaar zijn met Syrië. En ik hier een triest gevoel aan over. Dit trieste gevoel wordt ook nog eens een keer gevoed door de slechte wijze waarop (ook de Nederlandse) pers mee omgaat.
Ik wens u daarna ook veel sterkte en wijsheid toe voor de reeks van juiste beslissingen voor de hulp aan het Syrische volk. En dat deze hulp dan ook bij alle partijen mag terechtkomen.
Marinus Knap
Beste heer Knap,
U betoogt dat de berichtgeving en daarmee de beeldvorming over de gebeurtenissen in Syrië eenzijdig en misleidend is. Hetgeen mij nieuwsgierig maakt: waarop baseert u uw inschatting van de situatie in Syrië?
Is de Syrische bevolking werkelijk beter af onder zoon dan onder vader al-Assad? De onder Bashar al-Assad doorgevoerde ‘hervormingen’ die u noemt zijn toch vooral loze gebaren gebleken. Het feit dat de opstand – die zoals de heer Gruiters terecht benadrukt vreedzaam begon en nog altijd door een meerderheid van de opstandelingen geweldloos gevoerd wordt – ondanks de keiharde onderdrukking ervan door het regime nog altijd in omvang groeit duidt er niet op dat een meerderheid van de Syriërs erg verguld is met het leven onder Assad junior.
Wordt Assad gesteund door grote groepen Syriërs? Zeker – maar dan toch vooral uit angst. Angst voor verlies van privileges, angst voor verlies van baan of bedrijf, angst voor de veiligheid van het eigen gezin en de eigen groep, angst voor een langjarige burgeroorlog zoals buurland Libanon die gekend heeft. Angst vooral voor de meedogenloze veiligheidsdiensten van Assad c.s.
Kunnen alleen de Syriërs zelf bepalen wie hun president moet zijn? Idealiter wel. Maar daarvoor zijn toch echt eerlijke verkiezingen en een vrij politiek klimaat nodig – volledig afwezig in het Syrië van Dr. Bashar al-Assad.
Is de berichtgeving van de media slecht? Als dat al zo is – mijn indruk is een heel andere – dan is dat toch vooral omdat het regime-Assad iedere vrije berichtgeving onmogelijk probeert te maken (en daarbij letterlijk over lijken gaat).
U heeft het over buitenlandse bemoeials. Mijn impressie is dat werkelijk niemand staat te trappelen om zich met Syrië te bemoeien – met uitzondering van Rusland dat een marinebasis, inkomsten uit wapenhandel en zijn laatste beetje invloed in het Midden-Oosten te verliezen heeft – maar dat de meedogenloosheid van het regime, dat zich ten koste van alles vastklampt aan de macht, de toename van het gewapende verzet en de humanitaire tragedie ten gevolge van het geweld het onmogelijk maken voor de buitenwereld om zich afzijdig te houden.
Robin Doeswijk
Geachte heer Doeswijk,
ik kan mij voorstellen dat mijn reactie ook bij u vele vragen oproept. Veel dingen die ik op de Syrische staatstelevisie ziet komen hier niet in het nieuws. Nu is de Syrische staatstelevisie natuurlijk niet de bron van alle waarheid, evenzogoed is het ook niet de bron van alle leugen. Zo was daar op een pro Assad demonstratie te zien. En wel een hele grote waarin een maar liefst 16 km lange vlag door de straten van Damascus werd gedragen door een paar honderdduizend man. Dit werd vanuit de lucht gefilmd. Hier was toch echt geen sprake van betaalde demonstranten. Daar wordt het aantal teveel voor. Hier in Nederland was over en heel klein stukje in de Volkskrant. Het meedragen van zo’n extreem lange vlag gaf hele mooie beelden die ik nog nooit eerder gezien had. Zelfs dat feit alleen al hadt nieuwswaarde. Dit gaf mij sterk het gevoel dat dit hier bewust uit de media met weghouden.
Ook ik heb contact met gewone mensen in Syrië. Doodgewone mensen die zich nauwelijks interesseren voor politiek en bezig zijn met het leven van alledag. Nu zitten deze mensen over het algemeen in de streek van Damascus. Deze mensen moeten maar weinig hebben van de demonstranten, want door hun wordt het dagelijks leven alleen maar lastiger. Veel criminele figuren hebben zich bij de demonstranten aangesloten en criminaliseren hele wijken. Meer voor eigen gewin dan voor een mooi politiek ideaal
Dat er angst is voor de veiligheidsdiensten is een ding dat zeker is, en terecht. Zolang mensen zeer weinig met politiek bemoeien die tegen de dictatuur is kan men daar mee leven. Maar nu worden mensen gedwongen door enkele gewapende bendes gevaarlijke dingen te doen, die ze eigenlijk niet willen. Ook dit soort dingen neemt men niet waar in onze media. Zo nu en dan komt er nog eens een vrije vogel aan het woord, zoals een Arnold Karskens, maar dan houdt het ook op snel op.
Syrië is een land dat door en door corrupt is (was) en waar een enorme onderdrukking is. Veel landen in die regio zijn door en door corrupt en worden daar ook het volk onderdrukt. Dat is iets wat we hier schijnen te vergeten. Toen wijlen Saddam Hussein nog aan de macht was kregen wij hier het idee dat Irak de enige staat in het midden Oosten was waar onderdrukking plaatsvond. Over Syrië werd toen niets in onze media vermeld.
Wij kunnen toch niet nu met droge ogen beweren dat Saudi-Arabië een voorbeelddemocratie is en dat het daar corruptievrij zou zijn.
Saöedie Arabië is niet corrupt omdat iedereen te veel geld heeft: niet nodig. Op andere manier corrupt: als iemand iets nodig heeft, moet je iemand kennen. Als je niemand kent en je moet papieren regelen, is het een eindeloze bureaucratie waar je gaan stap verder komt. Ken je wel iemand, dan zijn je zaken zo geregeld. Verder zit het meeste geld de koninklijke familie en er is geen parlement of iets dergelijks. Kortom in die gehele regio is (op Israel na) corruptie, dictatuur, veiligheidsdiensten, martelen en het bestrijden van demonstranten met militaire wapens de gewoonste zaak van de wereld. Syrië is daar echt geen uitzondering in.
Het selectief uitspikken van één van “onze geliefde dictators” en die te isoleren en en te demoniseren is iets dat mij kwaad maakt. Ik krijg dan zelf het gevoel dat ik zwaar belazerd wordt.
Zeker als men kijkt wie de leiders van deze demonstranten dan wel zijn en hoe schoon hun politieke verleden dan al is. De meesten daarvan komen uit het regime en streven naar macht en niet naar democratie.
Als het Westen zich zo nodig met Syrië moet bemoeien wordt het tijd dat er een zogenaamde beoordeling van de toestand wordt gemaakt. Daarin dient men objectief te kijken naar de zwaktes en sterktes in deze situatie. En niet naar een wensbeeld.
Als men via de weg van de geleidelijkheid uiteindelijk naar een democratie wil komen zonder bloedvergieten, is dat een hele lange weg. Het dan te gaan verwachten tot morgen Syrië corruptievrij en een voorbeeld-democratie zal zijn is onzinnig om te denken.
Uit de geluiden die ik van mijn contacten in Syrië mag ontvangen is de tendens dat men iets beter af is met de huidige president dan onder zijn vader. Bashar Assad kon bouwen op de fundamenten die Hafez Assad gelegd heeft. Vader Assad heeft diplomatieke banden gelegd met Iran en Rusland en de economie verbeterd. Hafez A. was voornamelijk strikt en streng, Bashar heeft meer balans gebracht en is voorzichtig begonnen met hervormingen.
Er is inderdaad sprake van corruptie, maar sinds het begin van de opstand is dat verbeterd. In het begin was de opstand redelijk vredig: regering heeft wetten aangenomen die corruptie tegen moeten gaan en die worden gehandhaafd. Mensen durven daarom nu tegen corrupte ambtenaren te zeggen dat ze geen geld mogen vragen en gewoon hun werk moeten doen. Zaken worden nu sneller geregeld.
Zondag wordt er gestemd over de nieuwe grondwet: meer partijen van verschillende politieke richtingen, president zit niet meer voor het leven maar max twee periodes van 7 jaar. Voor de vreedzame demontranten van het begin, is dit voldoende. Zij zijn in gesprek met het regime. De hardliners willen alleen het regime weg hebben.
Demonstraties begonnnen vreedzaam, maar is later gekaapt door mensen uit het buitenland, bijvoorbeeld iemand als Abdel Halim Chadam, voormalig vice president of de oom van Assad, R’fad al Assad die gepasseerd zijn: zij wilden de macht na de dood van Hafez al Assad maar die is naar Bashar gegaan. Zij zitten nog steeds in het buitenland maar steunen gewelddadige elementen in Syrië met geld en wapens. Wapens komen via Libanon en Jordanië via smokkelroutes.
Brhan Galijoen, een Syrier die naar Frankrijk gevlucht is zit in Turkije. Hij geeft leiding aan ‘de oppositie’ heeft tevens contacten met de Moslim Broederschap. Probeert alle krachten in het buitenland te bundelen tegen regime. Die oppositie maakt voornamelijk ruzie.Brhan Galijoen is het best te vergelijke met Achmed Chalabi die voor de Irak-oorlog werd ingeschakeld en het westen precies vertelde wat ze wilden horen.
Het vooruitzicht dat het Assad regime valt geeft geen perspectief op iets dat op een democratie lijkt. Men verwisselt dan de ene dictator voor de andere en dat voor een prijs die waanzinnig hoog is.
De buitenlandse bemoeials, die zijn er zeker. In het noorden hebben Turkije dat langzaam bezig is in die regio een belangrijke speler te worden. De verbinding van Syrië met Iran is de Verenigde Staten een doorn in het oog. We zien dan ook dat Qatar dat nu in deze een grote leidende rol speelt binnen de Arabische liga. Qatar en de Verenigde Staten hebben enige banden.
De Saoedische koninklijke familie wil vriendjes blijven met de VS, ze kunnen zonder meer geld/wapens ter beschikking stellen zonder dat iemand er iets van zegt. Ze hoeven geen verantwoordign af te leggen. SA doet dat omdat de VS toegezegd hebben om SA (golflanden) te beschermen, vroeger tegen Saddam Hoessein, nu moeten ze beschermd worden tegen Iran.
Het is dus niet alleen Rusland die daar iets te zoeken heeft.
Marinus Knap