De Tweede Kamer moet de eigen besluitvorming rond de politietrainingsmissie in Kunduz evalueren. Dat is geen eis van IKV Pax Christi maar een besluit van de Tweede Kamer zelf. Het lijkt er op dat de Tweede Kamer dit goede voornemen is vergeten. Tijd voor een wake up call!
Even het geheugen opfrissen. De commissie-Davids onderzocht in 2009-2010 de politieke steun van Nederland aan de Irak-oorlog. Tijdens het politieke debat over het rapport van Davids c.s. eiste de oppositie het vertrek van Balkenende en een parlementaire enquête. De regering kon maar nipt een crisis voorkomen.
De toenmalige regeringspartijen CDA, PvdA en Christen Unie dienden een motie in. Het was beter geweest het onderzoek naar de besluitvorming over politieke steun aan de Irak-oorlog in een eerder stadium te verrichten, stelde de motie. En we moeten lessen trekken voor de toekomst. Daarom zal “in de toekomst altijd binnen één jaar na een besluit over politieke steun en/of een militaire bijdrage aan substantiële missies een parlementaire evaluatie over de besluitvorming plaatsvinden”.
Een Kamermeerderheid, inclusief Groen Links en D’66, nam de motie aan en verzocht het Presidium, belast met de dagelijkse leiding van het parlement, de motie verder uit te werken. Sindsdien is het stil.
Oud-minister van Defensie Van Middenkoop had felle kritiek op de parlementaire besluitvorming rond de trainingsmissie naar Kunduz. Hij verweet de Tweede Kamer te “winkelen” in het regeringsbesluit tot uitzending van de politietrainingsmissie. Oppositiepartijen legden aanvullende eisen op tafel met betrekking tot de inhoud, duur en voorwaarden van de missie.
Deze aanvullende eisen kwamen voort uit politiek wensdenken maar bleken niet aan te sluiten op de weerbarstige praktijk van Afghanistan. Premier Rutten accepteerde niettemin de aanvullende eisen. Hadden Kamerfracties geëist dat Afghaanse politiemensen voortaan op klompen zouden moeten patrouilleren dan had de premier ook daarmee ingestemd.
Van Middenkoop voorspelde dat de regering de komende jaren “een beetje met de gebakken peren” zal zitten. Dat geldt natuurlijk ook voor de uitgezonden militairen die in Kunduz moet werken met de papieren werkelijkheid van Den Haag. Het is daarom van belang de effecten van de politieke besluitvorming op de operationele uitvoering van en het maatschappelijk draagvlak voor militaire missies kritisch te evalueren.
Het is deze week één jaar geleden dat de regering besloot deel te nemen aan de trainingsmissie in Kunduz. Vandaar deze wake up call aan de Tweede Kamer. Een oproep aan het parlement om lessen uit het verleden serieus te nemen. Het is nog niet te laat voor een parlementaire evaluatie van de besluitvorming rond Kunduz.
Juist, dus regering aan de slag.