Venezuela is één van de meest olierijke landen ter wereld. Maar het land ziet er uit als een door oorlog verwoest land zonder oorlog. “Het gevoel dat ik heb is dat van een catastrofe in slow motion. Alsof je naar een instortend gebouw kijkt en er is niets dat je kan doen om het te stoppen” Zo typeert Ana Teresa Torres, een schrijfster in Caracas, de ravage in haar land.
De politieke crisis in Venezuela is het onvermijdelijke gevolg van een langzaam oplaaiende volkswoede. Een opstand aangewakkerd door hyperinflatie, stroomstoringen en groeiende tekorten aan voedsel en medicijnen. De economie bevindt zich al jaren in een vrije val. De economische boycot door Amerika speelt hierbij ook een rol. De inflatie bedraagt ruim 1 miljoen procent per jaar. Elke 19 dagen verdubbelen de prijzen. Hierdoor leeft 90% van de bevolking in armoede. Geen wonder dat de afgelopen jaren ruim drie miljoen Venezolanen hun toevlucht in de regio zochten, onder meer op het nabijgelegen Curaçao.
De verarmde bevolking betaalt de prijs voor de corruptie en het economische wanbeleid van Maduro, de controversiële machthebber in Venezuela. Maduro is in 2018 herkozen na frauduleuze presidentsverkiezingen. Politieke oppositie werd de mond gesnoerd, belandde in de gevangenis of moest het land ontvluchten. Daarom weigert de Nationale Assemblee Maduro als president te erkennen. Onder verwijzing naar de grondwet is de voorzitter van de Assemblee Juan Guaidó als interim-president naar voren geschoven.
Er tekenen zich nu twee extreme posities af. Washington, gevolgd door verschillende Europese landen waaronder Nederland, erkennen Juan Guaidó als interim president. Zij eisen het aftreden van Maduro. Landen als China, Rusland, Turkije en Iran nemen een tegenovergesteld positie in. Maduro moet als legitiem gekozen president aanblijven. Een patstelling dus.
De internationale bemoeienis leidt tot verdere escalatie. Vooral Amerika voert de druk op. Washington dreigt met draconisch sancties en zinspeelt op militaire interventie. Amerikaanse hulpkonvooien worden aan de grens met Colombia tegengehouden. De reacties laten zich raden. Woede bij Juan Guaidó. Razernij onder Venezolanen die hulp nodig hebben en zich tegen de ordetroepen van Maduro keren.
Het Rode Kruis en de VN zijn uitzonderlijk kritisch over de politisering van de humanitaire hulp die Washington en Guaidó nu coördineren. En dat is terecht. “Humanitaire actie moet strikt onafhankelijk zijn en los staan van politieke, militaire of andere doelen” zegt een woordvoerder van de VN. Het Internationale Rode Kruis weigert elke betrokkenheid bij de controversiële hulpacties door Amerika. “We zullen niet participeren in wat voor ons geen humanitaire hulp is.”
Onder de oppositie in Venezuela groeit daardoor de steun voor een militaire interventie. Voor zo’n militaire interventie bestaat echter geen juridische basis. De gevolgen zouden ronduit rampzalig zijn.
De politieke crisis in Venezuela vraagt geen militaire maar een diplomatieke interventie. Dat vergt internationale samenwerking op basis van gemeenschappelijk overeen te komen condities zoals vrijlating van politieke gevangenen, heropening van het parlement en vrije verkiezingen.
Daarnaast moet de internationale gemeenschap prioriteit geven aan humanitaire hulp aan de bevolking van Venezuela. De bevolking moet ongehinderde toegang krijgen tot humanitaire hulp door onafhankelijke partijen. Humanitaire hulp mag niet misbruikt wordt voor politieke belangen, zoals nu gebeurt door Amerika maar ook door andere landen.
Dat Nederland een rol wil spelen bij het leveren van humanitaire hulp via Curaçao is op zich prima. Maar het is ronduit ongelukkig en onverstandig dat het opzetten van een humanitair knooppunt plaatsvindt in reactie op een Amerikaans verzoek. Een verzoek van de VN had meer voor de hand gelegen.
De snelheid waarmee Minister Blok reageerde op het Amerikaanse verzoek steekt bovendien schril af tegen de laksheid waarmee Nederland steun geeft aan Curaçao bij de opvang en bescherming van vluchtelingen.
Als de internationale gemeenschap verdere catastrofe in Venezuela wil voorkomen dan moet het zich primair inzetten voor de belangen van burgers in Venezuela. Het moet gaan over hun toekomst. Niet over de (olie)belangen van de landen die zich nu plotseling opwerpen als de beschermers van de democratie of de soevereiniteit van Venezuela, afhankelijk van hun positie in de patstelling.
Waarom niet melden dat Obama al in 2015 sancties instelde. Dit vanwege de belachelijke stelling : Venezuela was een groot gevaar voor Amerika’s nationale veiligheid. De gluiperige Obama werd/wordt blijkbaar nog steeds uit de wind gehouden. De eerste stap zou moeten zijn : Opheffen die sancties en vrijgave van Venezuela’s banktegoeden !