ni_201403171423090_m-4“Het jihadisme vormt een substantiële bedreiging voor de nationale veiligheid van Nederland en voor de internationale rechtsorde.” De ministers Opstelten en Asscher zijn daarvan heilig overtuigd. Dat blijkt uit hun brief aan de Tweede Kamer, die komende week debatteert over het actieplan tegen jihadisme. Markant is dat Richard Barrett in de Guardian juist waarschuwt voor het opgeven van fundamentele rechtsprincipes in reactie op een “onbewezen dreiging”.

Dat is markant want Barrett was werkzaam bij de Britse veiligheidsdiensten MI5 en MI6 en was als directeur verantwoordelijk voor wereldwijde terrorismebestrijding. Hij zegt: “Zeker, mensen die naar Syrië gaan vormen een probleem en ze hebben mogelijk de wet overtreden als zij zich hebben aangesloten bij organisaties als de Islamitische Staat en het al-Nusra Front. Maar het vergt een inspanning om dat te bewijzen in plaats van een aanname dat zij dat hebben gedaan.” Barrett stelt verder dat veel meer diepgaand onderzoek nodig is naar de binnenlandse dreiging die uitgaat van ‘jihadgangers’ of ‘ISIS-verheerlijkers’.

Het kan natuurlijk zijn dat de ministers over meer informatie beschikken dan wij als argeloze burgers. En natuurlijk moeten we niet te lichtvaardig, laat staan naïef denken over de risico’s van extremisme in eigen samenleving. Maar het is frappant dat de “substantiële bedreiging” nergens substantieel onderbouwd wordt.

Die onderbouwing ontbreekt ook bij de maatregelen die bepleit of aangekondigd worden. Sinds 2001 hebben opeenvolgende regeringen zich ingespannen om radicalisering tegen te gaan. Kennelijk hebben al deze maatregelen weinig geholpen. Waarom zouden de nieuwe, overwegend repressieve maatregelen nu wel helpen?

De ministers verwijzen in hun actieprogramma ‘Integrale Aanpak Jihadisme’ naar het Duitse de-radicaliseringsprogramma Hayat. Daniel Köhler is betrokken bij dit succesvolle programma. Hij stelt dat “de denkbeelden van jonge Europeanen die overwegen om zich bij de jihad in Syrië of Irak aan te sluiten niet veranderd kunnen worden door dreigingen van politici of wethandhavers maar enkel door hun meest nabije familieleden.” Familieleden vormen de meest nabije sociale gemeenschap. Zij zijn “het perfecte contra-narratief” tegen de radicale Islam. Repressieve maatregelen maken de familieleden juist argwanend tegenover de autoriteiten, zo blijkt uit onderzoek.

“Maatregelen als het afnemen van paspoorten zijn kortzichtig en spelen terroristische groepen in de kaart”, aldus Köhler. “Criminalisering van iedereen die naar Syrië reist bevestigt enkel de radicale ideologie die het westen kritiseert voor zijn discriminatie van alle moslims.” Zou Opstelten zich hiervan bewust zijn?

IS wil met zijn meedogenloze geweld angst aanjagen. Die angst wordt door het verspreiden van afschrikwekkende beelden steeds verder uitgezaaid en door de politiek bevestigd. Zo nestelt de angst zich in onze samenleving en tussen bevolkingsgroepen. Het was Benjamin Barber die in zijn boek Het rijk van de angst waarschuwde voor politiek die de veiligheid wil beschermen maar daarmee juist de angst oproept die het belangrijkste wapen van terroristen is.

Als we niet in het rijk van de angst willen wonen dan zal de integrale aanpak van radicalisering zich vooral en veel meer moeten richten op het versterken van de verbindende krachten. Op het verkleinen van de voedingsbodem en het weerbaar maken van jongeren. Een integrale benadering stelt bovendien eisen aan het buitenlandbeleid. De voortdurende internationale onverschilligheid tegenover Syrië, de grootste humanitaire ramp van onze tijd, geeft niet alleen voeding aan extremisme in het Midden-Oosten maar ook aan radicalisering in Europa.

Het zou onverstandig zijn de risico’s van radicalisering in Nederland te onderschatten. Maar de reacties in de media en van de regering lijken elkaar te willen overtreffen in daadkracht. Overtrokken daadkracht kan de rechtsstaat die het wil beschermen juist ondermijnen en de radicalisering die het wil bestrijden juist aanwakkeren.

Een gedachte over “‘Paspoorten afnemen is kortzichtig’

  1. Extremism in defense of Islam is often an ontological phenomenon, attracting people seeking to assert their identity and self-worth. /FOREIGN AFFAIRS/

    Een vraag – vat is eigenlijk een “jihadist”? – Ik maak me en beetje zorgen over de situatie, ongeïdentificeerde subjecten zonder rechterlijke oordeel elk “vuile buitenlandse parasiet met tien en meer kinderen” in Guantanamo te kunnen schikken – meestal onder stille goedkeuring van de Nederlandse collega’s.
    Lieve collega’s – zo is ook Koppelingswet ontstaan – ik ga niet commenteren is deze wet goed of slecht voor Nederlanders, maar als monarchist voel ik me tenminste beledigd en vraag me waar blijven 80% monarchisten – de idioten van Amnesty die sowieso Guantanamo verdienen laten we beiseite…
    Nederlanderschap als kwestie wan Koningshuis is “ernstige” zaak en de kwestie is veel meer “voor-zichtig ” als kortzichtig.

Geef een reactie